Çocuk kitabı alırken nelere dikkat etmeli?

Rüzgar 15 aylık olduğunda artık kağıt sayfalı kitapları yırtmaya çalışmadığını fark ettim. Tabii o zamana kadar ben sürekli instagramdan, bloglardan ve kitap evlerinde çocuk kitaplarını araştırmaya,tavsiyeleri,beğendiklerimi,mutlaka kitaplığında olmalı dediklerimi bir kenara not almaya başlamıştım..Zaten bünyemde fazlasıyla var olan çocuk edebiyatı aşkı da depreşince artık elime her telefonu,tableti ya da bilgisayarı aldığımda kitap satan siteleri,yorumları,eleştirileri okur oldum..Çocuk edebiyatı,yazarlar ve illustratörler üzerine öyle derine girmeye başladım ki; artık bir illustrasyon gördüğümde kesin şu çizer çizmiştir, ya da bir yazarın kitabını gördüğümde içeriğine bile bakmadan kesin güzeldir demeye başladım -ki bu hiç adetim değildir.
Çocuk kitapları konusunda tabii ki bir uzman değilim,lakin edebiyat eğitimi almış,kitaplarla ve çocuklarla yakın ilişki kurmuş bir öğretmen ve anne olarak, çocuklardan ve çocuğumdan da gözlemlediklerim kadarıyla ben kitap seçerken titiz olunması gerektiğine inanırım..Nasıl çocuğumuza yedirdiklerimizin içeriğine,ambalajına,tarihine çocuğumuzun beden sağlığı için dikkat etmek zorundaysak,kitap,dergi ve oyuncak seçimlerinde de onun ruh sağlığı,hayal dünyası ve ufkunu etkileyeceği için  "amaaan kitap/dergi/oyuncak işte, resimli,renkli,süslü püslü,daha ne olsun" diyerek özensiz olmamalıyız..Zira çocuğun bugününü ve geleceğini doğrudan etkileyen faktörler bunlar..

Malum, kitap-dergi gibi yayınlar da bir pazar ve bu pazarda iyi kötü bir çok ürün bulunmakta..Çocuklar büyüdükçe kendi seçimlerini ambalaj,popularite,özenme gibi faktörlerden etkilenerek yapacaklardır ve çizgi film karakterlerine,anlamsız figür ve içeriklere sahip dergi&kitapları daha cazip bulabilirler ama en azından henüz onlar küçükken ve seçimleri biz yapıyorken bazı niteliklere dikkat ederek almalı ve mümkün mertebe çocuklarımızı da böyle yönlendirmeliyiz diye düşünüyorum..Ben bir kitap ya da dergi alırken şunlara dikkat ediyorum:

1. Kitabın kapak/sayfa kalınlığı(karton kapak,ciltli,sünger kapak,kalın sayfa ya da ince kağıt) çocuğumun yaş ve hareketlerine uygunluğun mu?? Çünkü yırtıp yutma gibi durumlar muhtemel ve önemli.
2. Kitap hareketli ya da interaktif özelliklere sahip mi? Özellikle 2 yaş altı çocuklar dokun-hisset türü kitapları,hareketli kanatçık,kapakçık ve farklı dokulara sahip kitapları daha çok seviyorlar..
3. Kitap bol resimli az yazılı mı?? Bebek ve çocuklar için yazılandan çok gördükleri,hissettikleri ve duydukları önemli..
4. Sesli kitap ise sayfalarda yazılanları okuyan türde bir kitap mı(biz denemeden aldık böyle bir kitap ve çok sıkıcı bulduk) yoksa daha çok melodik,şarkı,doğa-araç sesleri olan bir kitap mı??
5. Kitap sayfa sayısı çocuğun yaşına uygun mu?? Rüzgar çok sayfalı kitaplarda kendisi kapatıyor kitabı ve "bitti" diyor.
6. Resimler çocuk kitaplarında içerikten çok daha önemli ve tamamlayıcıdır her zaman. Çizerin çizim tekniği,renk seçimleri ve hikayede bulunmayan tamamlayıcı detayları resmetmesi çocuğun hayal dünyası için daha elzemdir. Hele de küçük çocuklarda çoğunlukla resimler üzerinden anlatılır masal. Biz Rüzgara kitap okurken öyküye sadık kalmadan çoğu zaman çizgileri okuyoruz, figürleri konuşturup tanıtıyoruz.
7. Kitap bir şey öğretmeye mi çalışmış,yoksa dayatmaya mı çalışmış?? Öğretici ise bunu çaktırmadan,sıkmadan, çocuğa düşünme hakkı tanıyarak mı yapmış yoksa klasik cümlelerle,doğrudan ders vermeye mi çalışmış?? Ben şahsen herhangi bir din,ideoloji,marka ya da ürün hakkında doğrudan ya da dolaylı bir cümle,kelime,resim,ima sezersem hemen bırakıyorum kitabı..Çünkü burada benim görevim çocuğuma kendi kararlarını vereceği zamana kadar genel geçer erdemler,ahlaki unsurlar,bilimsel gerçekler dışında bir yönlendirme yapmadan, bir fener görevi görerek sadece yoluna ışık utmak,asla yolunu belirlemek değil..
8.Edebi bir değeri var mı kitabın?? Bu tabii ki göreceli olmakla birlikte bazı olmazsa olmaz edebi unsurları barındıran kitaplar tercih önceliğimdedir.
Kitaptaki karakterler,mekan,olay örgüsü,yazarın seçtiği dil,kafiyeli,tekrar eden kelime ve cümleler içermesi,çeviri ise dilimize doğru aktarılmış mı, kültürümüze adapte edilmiş mi?? Tüm bunlar Rüzgar efendinin kitap okumayı sevmesi için,gurme olabilmesi için çok çok önemli..
9. Kitabın yayın evi de çoğu zaman alacağım kitap hakkında bana ipucu veriyor.
10. İngilizce kitaplar da okuyorum Rüzgar'a. Açıkçası onların hikayelerinin içine giremiyor henüz.Kitabın resimleri daha ilgisini çekiyor. Zaten şimdilik benim önceliğim ona dil öğretmek değil,kulak dolgunluğu olsun yeter. Ama onlarda da kafiyeli ve tekerlemeli olmalarına dikkat ediyorum.
 Bunlar şimdilik aklıma gelenler.. Başka bir yazıda da kitapları nasıl okuduğumdan ve hikaye anlatıcılığından bahsedeceğim..
Takipte kalın anacımmm:))

Rüzgar'ın Kitaplığı Vol.1

Rüzgar doğduğundan beri evde en çok gördüğü şey belki de kitaplardır..Evin her odasında kitap mevcuttur bizim..Hala hayalimdeki o büyük kitaplığı yaptırıp, benim minik nacizane kütüphanemi sergileyememiş olabilirim, hatta kitaplarımın bir kısmı kanepe altında,koli içinde de olabilir ve hatta okunmayı bekleyen üst üste dizili kitaplarım da var ama bu benim kitap alma-okuma tutkumu hiç azaltmadı..Maalesef öyle azılı kitap kurtlarından değilim şu sıralar,keşke daha çok vakit ve nakit ayırabilsem kitaplara,yazarlara..Ama öyle bir hayalim var ki Rüzgar'a dair; onun tam bir azılı okur olmasını düşlüyorum..Okumak,yazmak,kitap evlerinde dolaşmak onun hayatına öyle yerleşsin ki TV izlemek gibi sıradan, yemek yemek gibi hayati, market alışverişi gibi gerekli ve olağan olsun onun için.. Ama bir o kadar da tutkulu, derin ve sıkı bir dost olabilsin kitaplar oğluma..Ufkunu,hayallerini,düşüncelerini sonsuz ve çok yönlü yapabilmesi için yardım etsinler ona..Biliyorum sadece benim istememle onu bir kitap aşığı yapmam imkansız,onun daha çok istemesi lazım, ki buna hakkım da yoktur belki..Onun adına hayal kurup,ondan bunu beklemek çok adil olmayabilir..Hem benim ailemde kitap okuyan kimse yoktu mesela, kimsenin kendine kitap almaya gittigini de hatirlamam..Ama ben ilk okuldan beri sevdim okuyup yazmayi..Belki de sırf daha rahat ulaşabilmek için kitaplara, hep ben kitaplık kolu olmuştum sınıfta..İlk ben okur bitirir,sonra da arkadaşlarıma tavsiye ederdim..Kitap sever arkadaşlarım olmuştu hep etrafımda küçükken,ya da ben kitap severlerle arkadaş olmuştum çokça..Rahmetli dostum Bahar`in çok emeği vardır satır aralarını okumayı öğrenmemde..Kulakları çınlasın Sanem`le de az kitap değiş tokuşu yapmadık ergenlik yıllarımızda..Lisede edebiyat kolu olmuştum, ve sağ olsun Özgül hocamın desteğini çok görmüştüm düşüncelerimi yazıya dökmede..Ve üniversitede batı dilleri ve edebiyatı okumak yaptığım en iyi tercihti kesinlikle..Biliyorum ki edebiyat hayatın her yerinde..Sanatın her türlüsünde..Ve edebiyata gerçekten gönül veren bir insanin ayrımcı,sevgisiz,merhametsiz,bencil,zalim vs olabileceğini düşünemiyorum..ve bu yüzden en içten duygularımla diliyorum oğlumun okumaya tutkun olmasını..Her kimlikte,cinsiyette,ırkta ve görüşte karakterlerle kağıt üstünde tanışıp,onların en makyajsız yüzleriyle yüzleşip empati kurabilmesini..Ve bu hususta bir anne olarak ben üstüme düşeni eksiksiz yapmak için Allah izin verdiği sürece yanında olacağım..

Ee dediğim üzere bir kitap tutkunu kolay yetişmeyecektir elbet..Ben de oğluma doğduğundan beri neredeyse her gün kitap okuyorum,sayfalarına beraber dokunup,resimlerini birlikte inceliyoruz..O da seviyor kitaplarını..Alıp alıp getiriyor okuyalım diye.Hatta 10 yıldır tek bir kitap okutamadığım kocam bile Rüzgar'la sık sık kitap okuyor:)  Tabii onları öyle görmek ise beni musmutlu yapıyor:) :)

Gelelim bizim minik kurdun kitaplarina..Daha önce su yazimda paylaşmistim ilk kitaplarımızı..İlk etapta tabii ki yazısız,ya da çok az yazılı,büyük resimli karton,bez kitaplarla başladık..4 müzikli kitabı, İlk Kitaplarım Seti, Minik Arkadaşım serisi dışındakiler de şöyle..

1. Hareketli kitaplar serisinden Hareketli Gün 
Rüzgar'ın 12.ayından beri en favori
kitaplarından..İş Bankası Kültür yayınlarının bu serisine bayıldık doğrusu.Az yazılı çok resimli ve hareketli parçalarının olması bebeğin hem ince motor gelişimini hem de eğlenerek öğrenmesini destekliyor.. İlk fırsatta serinin geri kalan kitaplarını da almayı düşünüyorum..

2. Hareketli kanatçıklar serisinin Renkler kitabı da bu aralar elimizden düşürmediklerimizden.Renkleri öğretmek için almıştım..Sayfaların hareketli olması ve sevimli hayvanlar içermesi Rüzgar
 için tercih sebebi..

3.Sertaç'in Ambulansı arabalara meraklı bir erkek çocuğu olarak Rüzgar efendinin sevdiklerinden..Ambulans resmi gördüğünde "naninani" diyor ve düştüğü için ayağı kırılan çocuğun olduğu sayfada da  ayağını tutup "ufff" diyor..Belki de bu kitaptan öğrenmiştir habire elini-parmağını tutup 'uff uff' diye bana öptürmeyi.Ahh bir de oyle nazlı ki sormayın:)









4.Zıplayan Köpekçik Rüzgar'ın sadece ara sıra eline alıp zıplattığı bir kitap..Çok da bayıldığı söylenemez..

5.İlk Sözlük en eski kitaplarımızdan..Bir çok hayvanı,meyveyi,eşyayı ilk bu kitaptan öğrendi..

 6.İzle Beni Hayvanlar Aleminde yeni kitaplarından..İs Bankasi Kültür Yayınlarının böyle karton sayfalı interaktif kitaplarına mest oluyorum..Biz de minik hayvan figürlerimizi alıp kitaptaki hayvanlarla eşleştiriyor,yürütüyor,seslerini çıkartıyoruz..Bu şekilde bir nevi 3 boyutlu bir kitaba dönüşüyor..

Karton kitaplarımız şimdilik bunlar..Bir de biz artık bol resimli ama hikayeli kitaplara geçtik..Ciltli kitaplarımızı da bir sonraki yazı da paylaşacağım.Rüzgar kucağımızda oturup sayfalara dokunmayı, bizim ona masal okumamızı seviyor. Böylece hem birlikte çok daha yakın temas halinde oluyoruz,hem de resimlere bakmak,dinlemek hoşuna gidiyor.

Çok okuyan, çok öğrenen bir nesil yetişsin diliyorum..Bu konuda en büyük sorumluluk biz anne-babalara düşüyor.Bu sebeple çok okuyalım,çok kitap alalım,iyi örnek olalım ve her çocuğun elinden düşürmediği kitapları, rengarenk kitaplığı olsun..

Oyuncak vs Kitap, İlk oyun araçlarımız..

Oğlum doğmadan başladı onun eğitimini ,gelişimini,mutluluğunu düşünmem.." Becerileri ve yetilerini nasıl ortaya çıkarabilirim??acaba onun eğlenerek öğrenebilen biri olmasına yardımcı olabilir miyim?Ona çokça kitap mı almalıyım yoksa bir çok oyuncak mı daha etkili olur  güçlü ve neşeli bir kişiliği olmasında?? Kitap okusun diye çocuğumu kitapçılara götürsem onu sıkıp bunaltır mıyım,ya da eğlensin diye sürekli oyuncakçılara gidip oyuncak seçsek şımartmış mı olurum?? Her ikisi de tabii ki gerekli biliyorum da bu dengeyi nasıl kurmalı???" şeklindeki sorular benim geveze beynimi çok yormuştur ve hala da yormakta düşünmeye fırsat bulduğumda..

Tabii ki cavap açık ve ortada; kitap da oyuncak da eşit uzaklıkta ve yakınlıkta olmalı..Aslında sadece oyun olmalı bir çocuğun hayatında..Arabalar,toplar,bebekler ne ise kitaplar da o olmalı..Hissetmeli, sevmeli tüm oyuncaklarını..nasıl kırmızı arabasından sıkıldıysa mavi kaplı kitabından da sıkılabilmeli..Çünkü o da bir oyun aracı diye görmeli..Ne daha çok ne de daha az önemli ayıcığından..Daha bebekken tanışmalı her ikisiyle de..Çıngırağını salladığında nasıl mutlu oluyorsa sesi keşfettiği için, ağzına götürüp ısırdığında, sayfaları parçaladığında da mutlu keşfedecektir kitabı..Biz anne-babalar oyuna çevirmeliyiz kitap okumalarımızı..ve oyuncaklar da kitaplar gibi hikaye anlatmalı..Yani bence masal tadında oyunlar oynamalıyız her şeyi araç yaparak..

Neyse yine çenesi düştü geveze beynimin.. Tüm bunlar benim nacizane acemi anne kuramlarım..Yanılma payı yüksek,ama tamamen iç güdüsel..

Bizim oyun araçlarımıza gelirsek, (tüm oyun araçlarıyla beraber oynadığımız için bizim diyorum) ben ilk yaşına kadar temel oyuncaklar dışında çokça oyuncak alınması taraftarı değilim.Çünkü o isteyecek yaşa gelene kadar seçimler tamamen bize ait.Sonrasında zaten beraberce gerekli gereksiz alışverişler yapılacaktır şüphesiz.Bu yüzden ben de bir çok yeni anne gibi internetten ayına uygun oyun ve oyuncakları araştırıp,gerekenleri edinmeye çalışıyorum.
İlk aylarda çıngırak,dönence,hışırtılı bez oyuncaklarla tanışmıştı Rüzgar da.
Sonra oyun halısı bir kaç aylığına hayatımıza girdi. Bondigo Ormandaki Arkadaşlarım oyun halısını almıştık. Kumaşı,minderinin kalınlığı, oyuncakları bir çoğuna göre daha güzeldi. Ama renkleri daha canlı olabilirdi bence.Genel olarak memnun kalmıştık kendisinden..

Rüzgar'a Eymen abisinin bebekliğinden miras kalan oyuncaklar var..(aslında şanslı olan babası,yoksa şimdi kendisi alacaktı:) ) Bir teşekkür de buradan edelim abisine..




Bright Starts Bounce Bounce Baby bizim aylardır vazgeçilmezlerimiz arasında..Özellikle piyanosuna ben de bayılıyorum. Tüm ebeveynlere şiddetle tavsiye edilir.

Şimdilerde ayakta durma,sıralama,tutunarak yürüme çalışmalarımız olduğundan  Fisher Prize İlk Arabam en iyi yardımcımız.. Biz kendisinden memnunuz,ama İkea ve İmaginarium'da da çok güzel alternatifleri mevcut.

Bunlar bizim salonun demir başları..Bunların dışında ufak arabalar,oyuncaklar,iç içe geçen kovalar,farklı boyutta üst üste dizilen halkalar, farklı materyallerden toplar,bir kaç pelüş oyuncak,farklı şekilleri yerleştırdiğimiz kaplumbağa, diş kaşıyıcıları var oyuncak sepetimizde. 

Diş kaşıyıcısı demişken Sophie'ye ayrı bir not düşmek gerek.Zira o bizim aylardır en yakın arkadaşımız..Sürekli Rüzgar'ın ağzında, çantamızdan hiç eksik olmayan bir zurafa kendileri..Öyle alelade bir zurafa da değil üstelik..Çooookk popüler..Bir çok ünlü Hollywood bebesinin ilk arkadaşı, üst üste en iyi oyuncak seçilmiş bir zurafa..Ben de diş kaşıyıcısı araştırırken tanıştım kendisiyle..Tamamen organik,kauçuktan yapıldığı ve üstündeki benekleri bile gıda boyası olduğu için güvenle verilebilir küçük kemirgenlere:) ben ilk gördüğüm de "bumuymuş" diye küçümsemiştim ama Rüzgar'ın onu nasıl aşkla aylardır kemirdiğini düşününce aldığımıza değdi diyebilirim:)

Kitaplarımıza gelince; şimdiden ufak bir kitap rafımız oldu,doldu bile..Türk Pediatri Derneğinin önerdiği kitaplar arasında olan  İlk Kitaplarım Seti (Arzu teyzemizden hediye,çok sağ olsun) elimizden ve ağzından eksik olmuyor. Hatta birinin içindeki sarı civciv resmi çok hoşuna gidiyor sanırım, sürekli onu almaya çalışıyor.Ufak 9 kitaptan oluşuyor set,ve sert karton sayfaları tam eline ve dişine göre..Tavsiye edilir.

Minik Arkadaşım Serisi Şirin At ve Şirin Kedi de ilk karton kitaplarımız arasında..

Bunların dışında dört sesli kitabımız mevcut.Aralarında Rüzgar'ın favorisi içinde 4 kısa ingilizce şarkısı bulunan Row Your Boat kitabı ki en sevdiği şarkı da bu ilk şarkı.Diğer şarkılara basınca bağırıyor küçük bey.

Aslında kitap rafımızın fotosunu eklemek istiyordum ama teknik arızalardan ötürü yükleyemedim.Neyse İnstagram hesabımızda mevcut kitap rafımızın resmi..

Böylelikle bir yazımı da Rüzgar uyurken noktalama şansına ermekten gurur duyarım.. Kitap ve oyuncak tavsiyelerinize ve bu konuda fikirlerinize açığımmm..Lütfen okuyan anne arkadaşlarım benimle deneyimlerinizi paylaşınn..